1-Uzman onbaşı, en az ilköğretim okulu veya dengi okul mezunu olup, muvazzaflık hizmetini onbaşı veya er olarak tamamlamayı müteakip, Türk Silahlı Kuvvetlerinin devamlılık arz eden teknik ve kritik erbaş kadrolarında istihdam edilen sözleşmeli personeldir.

2-Uzman onbaşılar Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı emrinde görev yaparlar. Ayrıca uzman erbaşlar Özel Kuvvetler Komutanlığında da görev yapabilmektedir. TSK'daki kuvvet komutanlıkları emrinde görevli personel ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlığı emrindeki personelin görev yerleri farklılık gösterse de, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununun 3'üncü maddesinde belirtildiği şekilde uzman onbaşıların görev ve istihdam yerleri devamlılık arz eden teknik, kritik görev yerleri ya da onbaşı kadro görev yerleridir.

3-3269 Sayılı Uzman Erbaş kanunun 3. Maddesinde ''a) Uzman Çavuş: En az lise veya dengi okul mezunu çavuşlar veya en az ilköğretim okulu mezunu olup, muvazzaflık hizmetini çavuş rütbesi ile tamamlayanlardan, muvazzaflık hizmetini müteakip Türk Silahlı Kuvvetlerinin devamlılık arz eden teknik ve kritik görev yerlerinde veya çavuş kadro görev yerlerinde, bu Kanun esaslarına göre istihdam edilenler ile yönetmelikte belirtilen esaslara göre uzman onbaşılıktan uzman çavuşluğa geçirilenleri, b) Uzman Onbaşı: En az ilköğretim okulu veya dengi okul mezunu olup, muvazzaflık hizmetini müteakip, Türk Silahlı Kuvvetlerinin devamlılık arz eden teknik ve kritik uzmanlık görev yerlerinde istihdam edilenleri,'' şeklinde belirtilmiştir.

4-Uzman çavuşluk için uygun olan kişilerin, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin uzman çavuşluk ile ilgili başvuru formunu doldurmaları gerekir. Uzman çavuş adayları sınav ve mülakatları tamamladıktan sonra eğitime alınır. Eğitimi başarıyla tamamlayan kişiler uzman çavuş olur. UZMAN ÇAVUŞ OLMAK İÇİN BİR DİĞER YOL İSE UZMAN ONBAŞILIKTAN UZMAN ÇAVUŞLUĞA GEÇİŞTİR.

5-3269 Sayılı Uzman Erbaş kanunun  Derece yükselmesi, kademe ilerlemesi ve uzman -onbaşılıktan uzman çavuşluğa terfi başlıklı 3. maddesinde 

Uzman erbaşların;

-Kademe ilerlemesi yapabilmesi için;

-Bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması,

-O yıl içinde olumlu sicil almış olması,

-Bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademenin bulunması,

-Derece yükselmesi yapabilmesi için; 

-Derecesi içinde en az üç yıl ve bu derecenin üçüncü kademesinde bir yıl çalışmış olması,

-Bulunduğu derecenin her kademesinde olumlu sicil alması,

-Yükselebileceği bir üst derecenin bulunması, şartları sayılmıştır.

6-Ayrıcı en az bir yıl hizmet ettikten sonra görevde başarılı olan uzman onbaşılar, yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirtilecek esaslara göre uzman çavuşluğa terfi ettirilir. Muvazzaf askerlik görevini yaptıktan sonra uzman erbaşlığa alınanların muvazzaf askerlikte geçen süreleri aylığa esas kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle derece yükselmesinde de değerlendirilir. Yapılan intibaktan dolayı aylık veya diğer özlük haklarına ilişkin olarak herhangi bir fark ödemesi yapılmaz.

7-Uzman erbaş yönetmeliğinin Uzman onbaşıların uzman çavuşluğa terfileri başlıklı 11. maddesinde ''Uzman onbaşılardan bir yıllık hizmet süresini tamamladıktan sonra, istekli oldukları ve görevdeki başarısı sicil belgesi ile tespit edilen ve uzman çavuş olabileceğine dair haklarında olumlu kanaat bulunanlar; tugay, bağımsız tugay, tümen, jandarma bölge (ve eşiti) komutanlarınca veya eşiti kurum amirlerince; kolordu ve orduya (ve eşiti) doğrudan bağlı birlikleri ile eşiti kurum amirlikleri için kurmay başkanlarınca; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı ile Millî Savunma Bakanlığına doğrudan bağlı birlikleri için personel başkanlıklarınca veya yetki verilen makamlarca; Sahil Güvenlik Komutanlığında ise Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından uzman çavuşluğa terfi ettirilirler.'' şeklinde belirtilmiştir.

8-Uzman onbaşılıktan uzman çavuşluğa geçiş koşulları 3269 Sayılı Uzman Erbaş Kanununda ve Uzman Erbaş Yönetmeliğinde düzenlenmektedir. 3269 Sayılı Kanun Md. 9'da bahsi geçen koşulları sağlayan her uzman onbaşının gerekli başvuruları yapması ile uzman çavuşluğa terfi işlemlerinin yapılması gerekmektedir. Zira uzman çavuşluğa terfi hakkı uzman onbaşılara kanunen tanınmış bir haktır. 

1-Uzman onbaşılıktan uzman çavuşluğa geçiş koşulları 3269 Sayılı Uzman Erbaş Kanununda ve Uzman Erbaş Yönetmeliğinde düzenlenmektedir. 3269 Sayılı Kanun Md. 9'da bahsi geçen koşulları sağlayan her uzman onbaşının 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu göre görev yapmış olduğu birliğe gerekli başvuruları yapmak zorundadır.

2-2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun İdari Makamların Sükutu başlıklı 10. maddesinde '' 1. İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler. 2. (Değişik: 10/6/1994-4001/5 md.) Otuz gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer otuz günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilirler. Otuz günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı, isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren dört ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, otuz günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilirler.'' şeklinde belirtilmiştir.

3-Görüldüğü üzere onbaşılıktan çavuşluğa terfi edebilmek için öncelikle görev yapmış olduğunuz birliğe başvuruda bulunma zorunluluğunuz bulunmaktadır. Yapmış olduğunuz başvuruya birliğiniz tarafından 30 gün içinde cevap verilmemesi durumunda idare mahkemesinde dava açılabilir. Şayet görev yapmış olduğunuz birlik 30 gün içinde size bir cevap vermiş olması durumunda eğer bu cevap kesin değilse verilen cevabı red sayarak dava açılabileceği gibi 4 ay boyunca kesin cevabı da bekleyip o şekilde de dava açılabilecektir. 

Çavuşluk davalarında yetkili mahkeme personelin görev yaptığı yerin idari yargı yetkisi yönünden bağlı olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir.

Çavuşluk davasında kişi avukat ile anlaşmış ise avukatın bilgilerini alarak notere başvurur. Burada bilgilerin notere verilmesi ve genel dava vekaletnamesi çıkartılmak istendiği iletilir. Çıkartılan genel dava vekaletnamesi avukata verilir ve avukat bu vekaletname ile birlikte mahkemeye başvurur ve tüm dava sürecini bu vekalet ile yürütür. Haksız ve hukuka aykırı bir şekilde çavuşluğa terfi ettirilmeyen personelin Anayasal hakkı olan dava açma hakkını kullanıp hakkını aramalıdır.