Atama iptali davası; kamu personeli mesleğe başlarken veya mesleğini sürdürürken yaşanan durumlardan ötürü atamasının yapılmamasından veyahut personelin yapmış olduğu atama başvurusunun reddedilmesinden kaynaklı idari davalara denir. Devlet memurlarının atama işlemlerine ilişkin idarenin tesis ettiği işlemlerin hukuka aykırı olması durumunda idari dava açılır. Memurlar, idarenin kamu hizmetlerini yerine getiren personelidir. Memurların atama işlemlerine dair davalar idari yargının görev alan girer. Yani atama işlemi ile ilgili davalar İdare Mahkemesinde açılır.

1-Uzman Erbaş Yönetmeliği 22. Maddesinde atama, geçici görev ve harcırah düzenlenmiştir. Uzman erbaşlardan kendisi, eşi, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ile bakmakla yükümlü olduğu ve aynı çatı altında yaşayan baba, baba veya yargı kararıyla vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşi için aldığı atamaya esas sağlık raporlarında belirli uzmanların bulunduğu garnizonlara atanmaları gerektiği belirtilenlerin, atanacakları garnizonlarda askeri hastaneler ile diğer kamu sağlık kurumlarındaki uzmanlardan da istifade edebileceği göz önüne alınarak atanmaları yapılır.

2-Atanma emrini tebellüğ eden personel, kendisi, eşi, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ile bakmakla yükümlü olduğu ve aynı çatı altında yaşayan baba, baba veya yargı kararıyla vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşi için bulunduğu yere en yakın ve tam teşekküllü askeri hastaneden alacağı "Hayati önemi haizdir, tedaviden yararlanır" kayıtlı veya belirli uzmanları bulunan, hastalığının tedavi edileceği sağlık teşkilleri ile iklim, yer ve tedavi koşullarını öngören sağlık kurulu raporlarının yetkili makamlarla tasdik şekline göre bir yıl için bulunduğu garnizonda bırakılır veya ataması sağlık raporunun uygun gördüğü garnizona yapılır. İkinci yıl aynı mazereti ileri sürenlerin atanmalarının 1 yıl daha ertelenebilmesi için, dördüncü fıkrada yer alan esaslar dâhilinde ilgili hastaneden aynı nitelikte sağlık kurulu raporu almaları gerekir. 

3-Ömür boyu gözetim altında bulundurulmayı gerektiren ve sürekli tedavi ile yaşamın sürdürülebildiği görme ile bedeni ve zihinsel spastik engellilik hali, kalıtsal yollarla geçen  Akdeniz Anemisi gibi hastalıklarla, benzer nitelikte kabul edilen diğer hastalıklar için atamaların ertelenmesinde süre şartı aranmaz. Kendisi, eşi, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ile bakmakla yükümlü olduğu ve aynı çatı altında yaşayan baba, baba veya yargı kararıyla vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşi, bu tür hastalıklara ("özel eğitim amaçlı değerlendirilmesi uygundur" kararlı raporları alacaklar hariç) yakalanan uzman erbaşların atamaları, Gülhane Askeri Tıp Akademisi veya Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Askeri Hastanelerinin sağlık kurullarından alacakları raporlarda öngörülen garnizonlara yapılır. Bu kapsama giren hastalıklar için ikinci yıldan sonraki müteakip sağlık kurulu raporları iki yılda bir alınır.

4-Özel eğitim amaçlı değerlendirilmek üzere rapor alacakların atamaları ise; Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelikte, kendisine Engelli Sağlık Kurulu Raporu düzenleme yetkisi verilmiş, sağlık kuruluşlarının sağlık kurullarından alacakları "özel eğitim amaçlı değerlendirilmesi uygundur" kararlı, Engelli Sağlık Kurulu Raporları ve Rehberlik Araştırma Merkezlerinden alacakları raporda bulunan özel eğitim imkânlarının bulunduğu garnizonlara yapılır veya ertelenir.

5-Kara Kuvvetleri Uzman Erbaş Genelgesinde Garnizon Hizmet Süresine ve Genel Atama Dönemine Bağlı Kalınmaksızın Atama Yapılabilecek Hâller b bendinde de kendisi, eşi, bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının, bakmakla yükümlü olduğu baba, vasi kararı şartıyla kardeşinin hayati önemi haiz atamaya esas sağlık durumları olması durumunda personelin ataması yapılacağı belirtilmiştir.

6-Yine aynı şekilde Kara Kuvvetleri Uzman Erbaş Genelgesinde Sağlık sorunu bulunan personelin atama/ertelemeye tabi tutulabilmesi için; kendisi, eşi, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ile bakmakla yükümlü olduğu ve aynı çatı altında yaşayan baba, baba veya yargı kararıyla vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşinden herhangi birinin hastalığıyla ilgili, tam teşekküllü hastaneden alacağı atamaya esas sağlık kurulu raporu (Atama dönemini kapsayacak şekilde), bakmakla yükümlü belgesi ve bir dilekçeyle birlikte sıralı komutanlıklar kanalıyla zamana bağlı kalmaksızın Kara Kuvvetleri Komutanlığına gönderilir. Bu raporlar hastalığın devamı süresince her yıl yenilenir.

7-Personelin; kendisi, eşi, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ile bakmakla yükümlü olduğu ve aynı çatı altında yaşayan baba, baba veya yargı kararıyla vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşi ile ilgili olarak yukarıda belirtilen durumların dışında almış olduğu rapor ve istirahat belgeleri zamana bağlı kalınmaksızın Kara Kuvvetleri Komutanlığına gönderilir. Uzman erbaşlardan kendisi, eşi, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ile bakmakla yükümlü olduğu ve aynı çatı altında yaşayan baba, baba veya yargı kararıyla vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşi için aldığı atamaya esas sağlık raporlarında belirli uzmanların bulunduğu garnizonlara atanmaları gerektiği belirtilenlerin, atanacakları garnizonlardaki tabip ve tıbbi donanım mevcutları göz önüne alınarak atanmaları yapılır.

8-Atama durumuna giren (GHS’yi dolduran, tebligat alan vb.) personel; kendisi, eşi, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ile bakmakla yükümlü olduğu ve aynı çatı altında yaşayan baba, baba veya yargı kararıyla vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşi için bulunduğu yere en yakın ve Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen tam teşekküllü hastaneden alacağı "Hayati önemi haizdir, tedaviden yararlanır." kayıtlı veya belirli uzmanları bulunan, hastalığının tedavi edileceği sağlık teşkilleri ile iklim, yer ve tedavi koşullarını öngören sağlık kurulu raporlarının yetkili makamlarla tasdik şekline göre bir yıl için bulunduğu garnizonda bırakılabilir veya ataması sağlık raporuna göre tedavi imkânı bulunan garnizona yapılır.

9-İkinci yıl aynı mazereti ileri sürenlerin atamalarının bir yıl daha ertelenebilmesi veya atamalarının sağlık raporuna göre tedavi imkânı bulunan garnizona yapılabilmesi için tam teşekküllü hastanelerin birinden aynı nitelikte sağlık kurulu raporu alınması gerekir. Bakmakla yükümlü bulunduğu eş ve çocuklarının süre belirtilmemiş raporlarına istinaden 1’inci derece garnizona giren personelin raporları, her yıl rapor almış olmak koşulu ile iki yıl geçerlidir. İki yılın sonunda tekrar alınan sağlık kurulu raporuna göre 1’inci derece  garnizonu hizmeti müsait olanlar, aynı garnizonda göreve devam ettirilir. 1’inci derece garnizon hizmetini tamamlamış olanların rapor kararı ile hastalığının özelliği ve seyri dikkate alınarak durumu atamaya oluru vermeye yetkili makamın onayına sunulur ve gerekli işlem buna göre yapılır. 

10-Ömür boyu gözetim altında bulundurulmayı gerektiren  ve sürekli tedavi ile yaşamın sürdürülebildiği görme ile bedeni ve zihinsel spastik engellilik hali, kalıtsal yollarla geçen Akdeniz Anemisi gibi hastalıklarla, benzer nitelikte kabul edilen diğer hastalıklar için atamaların ertelenmesinde süre şartı aranmaz. Kendisi, eşi, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ile bakmakla yükümlü olduğu ve aynı çatı altında yaşayan baba, baba veya yargı kararıyla vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşi, bu tür hastalıklara (Erişkinler İçin Engellilik Sağlık Kurulu Raporunda veya Erişkinler İçin Terör, Kaza ve Yaralanmaya Bağlı Durum Bildirir Sağlık Kurulu Raporunda zihinsel, ruhsal ve duygusal, görme ve sınıflanamayan bir engeli bulunanlardan “tam bağımlı olanlar” ile Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporunda veya Çocuklar İçin Terör, Kaza ve Yaralanmaya Bağlı Durum Bildirir Sağlık Kurulu Raporunda “Özel gereksinim ihtiyacı vardır.” kararlı raporları alacaklar hariç) yakalanan uzman erbaşların atamaları, yetkili hastanelerin sağlık kurullarından alacakları raporlarda öngörülen garnizonlara yapılır. Bu kapsama giren hastalıklar için ikinci yıldan sonraki müteakip sağlık kurulu raporları iki yılda bir alınır.

11-Erişkinler için engelli, çocuklar için özel gereksinim raporu alacakların atamaları ise; 20/02/2019 tarihli ve 30692 sayılı Resmi   Gazete’de yayımlanan Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik ve 20/02/2019 tarihli ve 30692 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik esaslarında, kendisine Engelli Sağlık Kurulu raporu düzenleme yetkisi verilmiş sağlık kuruluşlarından alacakları; erişkinler için zihinsel, ruhsal ve duygusal, görme ve sınıflanamayan bir engeli bulunanlardan “tam bağımlı” kararlı, çocuklar için “Özel gereksinim ihtiyacı vardır.” kararlı Engel Sağlık Kurulu Raporları ve Rehberlik Araştırma Merkezlerinden alacakları raporda bulunan özel eğitim imkânlarının bulunduğu garnizonlara yapılır veya ertelenir.

 

12-Personelin veya eşinin tüp bebek ve kısırlık tedavisi görmesi; çocuk sahibi olmayan, en az üç yıllık evli, normal tıbbi yöntemlerle çocuk sahibi olamadığına ve yardımcı üreme yöntemi ile çocuk sahibi olabileceğine dair yetkili sağlık kurulunca atama dönemini kapsayan sağlık raporu düzenlenmiş olması durumunda personelin sıralı hizmet garnizonu görevine atanmaları, her yıl rapor almak kaydı ile en fazla 2 yıl süre ile ertelenebilir veya idarenin ihtiyacı halinde Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezi bulunan garnizonlara ataması planlanabilir. (KKTC hariç).

13-Tüp bebek tedavisi gerekçesiyle atama ve erteleme işlemleri meslek hayatı boyunca bir defa uygulanır. Herhangi bir nedenle ertelemeye tabi tutulan personel, erteleme gerekçesinin ortadan kalkması durumunda safahatına uygun olarak atanır. Vasi kararı alınmış olan baba, baba ve kardeşler için bakmakla yükümlü olma ve aynı çatı altında ikamet etme şartı aranır.

14-İdarece yukarıda bahsetmiş olduğumuz hususlar göz ardı edilerek atama işleminin yapılması durumunda veyahut personelin yapmış olduğu atama başvurusunun reddedilmesi durumunda idarece haksız ve hukuka aykırı bir işlem gerçekleştirilmiş olacaktır. İdarece gerçekleştirilen hukuka aykırı işbu işlem için yürütmenin durdurulması talepli iptal davası açılması gerekmektedir.

İdari yargı da idari işlem ve eylemlere karsı açılacak iptal ve tam yargı davaları belli süreler içinde açılmalıdır. Uyuşmazlığın idari yargı yerince karara bağlanabilmesi için yasada belirtilen süre içinde idari davanın açılması gerekir. Atama işleminin iptali yetkili mahkeme görev yaptığı yerin idari yargı yetkisi yönünden bağlı olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir.  Atama davaları idari yargıda en fazla görülen dava türüdür. Atama yapılmaması veya talep reddi kararı tebliğ edildikten sonra 60 gün içinde işlemin iptali talebiyle yetkili idare mahkemesine yürütme durdurma talepli iptali davası açılmalıdır.

Atamanın iptali davasında kişi avukat ile anlaşmış ise avukatın bilgilerini alarak notere başvurur. Burada bilgilerin notere verilmesi ve genel dava vekaletnamesi çıkartılmak istendiği iletilir. Çıkartılan genel dava vekaletnamesi avukata verilir ve avukat bu vekaletname ile birlikte mahkemeye başvurur ve tüm dava sürecini bu vekalet ile yürütür. Hukuka aykırı bir şekilde ataması yapılan veyahut yapmış olduğu atama başvurusu hukuka aykırı bir şekilde reddedilen personel Anayasal hakkı olan dava açma hakkını kullanıp hakkını aramalıdır.